Wibo Kosters


Tot ziens Deventer

Lieve mensen, wat waren het twee prachtige jaren. Ik heb zoveel mensen mogen ontmoeten en zoveel leuke dingen gedaan als stadsdichter, dat ik er nu nog meer dan toen ik begon van overtuigd ben dat Deventer geweldig is. Ik ken niet alle steden, dus ik kan niet met zekerheid zeggen dat Deventer dé leukste stad is, maar in mijn beleving is het dat in elk geval wel;-)

Ik wens jullie heel veel geluk met jullie nieuwe stadsdichter, Robin Bleeker. Toen ik hoorde dat hij mijn opvolger werd, werd ik daar bepaald vrolijk van. Jullie zijn in goede handen, dat weet ik zeker, en ook dat het twee mooie jaren gaan worden met Robin als jullie poëtische roerganger.

Ten slotte hebben we iets moois voor jullie gemaakt. Bij het afscheidsgedicht dat ik schreef voor Deventer, wegenkaart, heb ik samen met filmmaker Martijn van Hese een videoclip opgenomen. Voor jullie, met jullie.


vangst

alle stemmen spreken
vervormd over de speakers
brandgevaarlijk Chinees speelgoed
doet zich voor als 
indrukwekkende prijs
we plakken duizenden 
felgekleurde lampen
op een plein vol aanhangers
noemen het amusement

niks wil slechts zichzelf zijn
en iedereen vooral meer
gul en vaardig een vangst 
zoals de grootste
speelgoedbeer aan de kraam
soms werkt het
tot je ermee thuis komt
en het slechte handwerk
de loszittende onderdelen ziet


Deventer Kermis – Foto Pieter Leeflang

Wibo: “Ik vind de kermis altijd fascinerend, mooi en ook een beetje treurig. Alles roept om het hardst om aandacht, tot al je zintuigen vragen om stilte.”


blauwdruk voor een droom

het is een onzichtbare projectorganisatie
die ’s nachts als mensen slapen
met rollend materieel
dromen waar komt maken

het is een gevaarte, hoorde ik
met hemelhoge schoorstenen
die non-stop zegenende rook
uitblazen over de stad

het is zelf een droom zeggen ze
die kleine dromen afscheidt
maar hoe dat dan precies gaat
daarover zwijgt men

ik stel me voor dat mensen aankloppen
met een blauwdruk voor een droom
etherische wezens schroeven aandraaien
langs een assemblagelijn en

dromen van de band rollen
de stad in tussen de mensen
gezien worden verwonderen
nieuwe dromen opwekken


Ter ere van de lustrumviering van de Deventer Cultuur Club, die in 5 jaar tijd hielp om meer dan 100 projecten waar te maken.


de wetmatigheden van Viking

1e wetmatigheid van Viking:
naarmate online discussies langer duren
neemt de stelligheid
dat het geld voor de Viking
anders besteed zou moeten worden toe met 100%

2e wetmatigheid van Viking:
naarmate online discussies langer duren
menen mensen met 100% zekerheid te weten
dat wat er dan ook niet door de gemeente gedaan wordt
niet gedaan wordt om het geld voor de Viking op te hoesten

3e wetmatigheid van Viking:
ook al verandert men de Viking
vijfentwintig keer van naam
dan nog is het een kwestie van tijd
tot de voormalige Viking weer de Viking genoemd wordt

Het filmtheater van de achterzijde – foto Pieter Leeflang

Wibo: “Pieter en ik schrijven en fotograferen voor de Deventer Post elke maand wat ons bezighoudt aan de stad. Ik word een beetje moe van het Viking/Mimik-bashen online, en formuleerde deze wetmatigheden naar de wetmatigheid van Godwin.”


spruitjeslucht

we kunnen het er maar beter niet over hebben
wij weten wel waarom we hier wonen

als we dat aan de grote klok hangen
dan komen ze je zult het zien

hordes Randstedelingen op zoek naar betaalbaar vastgoed
een eenuursverbinding naar Amsterdam

onze blauwe luchten vergezichten
ons groen en onze geschiedenis

en maar onze bieren drinken
aan onze IJssel liggen cultuur genieten

voortaan gebruiken we naar buiten toe
een façade van grauwe Oostblokarchitectuur

hangen ventilatoren boven kookpotten vol spruitjes
bij de stadsgrens


voor DRTV-programma ‘boodschap aan de stad’ op 3 mei 2019, met als thema woonklimaat


A1 Li 105,0

misschien te diep nagedacht
een ogenblik afgeleid
uitgeweken voor iets of iemand op dat vroege uur

deze plek onthult niks draagt nu
voor altijd deze gebeurtenis
met zich mee

ik vraag me af: wat zei het matrixbord
was er een boodschap daar speciaal voor jou
hopelijk was het iets hoopvols

iets wat niemand verder weet
maar jou op je verdere weg begeleidt
en ben je waar je bent met wie je verdween

dat kon iets van troost betekenen
misschien een klein beetje
voor wie zoveel verloren in een ogenblik


voor Brandon Leatemia, Damian Echter, Ömer Dogan en Jeroen van Beek die dodelijk verongelukten op de A1 ter hoogte van hectometerpaal Li105,0 door een botsing met een matrixbord


dus jij wil stadsdichter worden

(vrij naar Charles Bukowski)

als de muze niet
door je verplichtingen heen tot je zingt
begin er niet aan

als de stad niet in je hart zit
in je gedachten en op je tong
begin er niet aan

als je echt moet wachten op het gouden idee
in een stad waar op elke straathoek
honderd verhalen naar je lonken
begin er niet aan

als je rijk wil worden of beroemd
begin er niet aan

of als je indruk wil maken op een feestje
begin er niet aan

als je maanden moet schaven
al moe wordt van eraan denken
als je gaat doen wat een ander al deed
begin er niet aan

als deze stad niet uit je pen vloeit
je de straten niet kunt spellen
niet meer ervan wil maken dan er al was
begin er niet aan

als het je tijd is
en de stad heeft jou verkozen
zal hij in je woorden wonen

zo werkt het
en het is nooit anders geweest

Oproep voor de nieuwe stadsdichter van Deventer. Lees er meer over op deventer.nl/stadsgedichten.


Cyclus

deze winter voelde als een lange expeditie
voorbij de poorten van Mordor
je gelooft niet meer dat je het gaat redden
het is donker en het land kaal

ineens gaat het hard
geen ringen in vulkanen of
vrachtwagengrote adelaars
maar het land zelf dat zegt

genoeg is genoeg we gaan bloeien nu
en de bloesems knallen uit hun knoppen
het groen groeit
de dagen lengen

je wandelt in de warmte en het licht
de heer van de duisternis trekt zich terug
maar broedt al
op zijn terugkeer

Wibo: “Pieter en ik schrijven en fotograferen elke maand voor de Deventer Post wat ons opvalt in het straatbeeld. De bloesems sprongen er prachtig uit.”


De val

je bent een heldin
in een liefdesavontuur
de liedjes leren je alles
wat je weten moet
over smachten en gebroken harten
hoe alles goed komt in het eind
en hoe zoet de liefde smaakt

het is een pact men rept
niet van de gouden kooi
waarin al die heldinnen
levend verscheurd worden
door hun nageslacht
de val is goed uitgedacht
en iedereen doet mee

ook jij je zegt hoe leuk het is
in je museum van knutselwerk
rookt gekleide asbakken vol
en draait eric clapton grijs
hoe wonderful tonight
het zal worden als je wacht
venus in de val

Ter gelegenheid van Boekenweek 2019, met als thema ‘De moeder de vrouw’



Feest feest feest

je moet zelf de slingers ophangen zeggen ze
maar sommige mensen zijn het feest
omhangen met onzichtbare guirlandes
transparante confetti in hun haar

op onbarmhartig koude dagen
in godsonmogelijke tijden
als het lijkt of alle wegen geplaveid zijn
met alle tinten troosteloos

komt er iemand voorbij
die alle bezwaren en omstandigheden
van tafel veegt en zegt
dat het feest feest feest

Feest door Pieter Leeflang

Wibo: “Fotograaf Pieter Leeflang en ik maken elke maand een foto met gedicht voor de Deventer Post. Op deze carnavalsfoto kwam ik de onverwoestbaar vrolijke Willem tegen, waar ik graag een praatje mee maak . Hij is, net zozeer als de Deurbloazer op de foto een gangmaker;-).”


spiegelbeeld

vanmorgen naar de rivier gelopen
gekeken hoe hij het ochtendverkeer
de lantaarnpalen van de Welle spiegelde alsof
onder water een andere stad ons volgde

als dat zo was zou jij daar zijn en ik
leefden we onze levens ingegeven
door iets een hogere macht
die ons handelen voorschreef

misschien zijn wij dat een fractie vertraagde beeld
heeft niemand dat ooit gemeten
denken we maar dat wij onze keuzes maken
zijn we stuurlui aan wal

ik ging tenminste dat meende ik
en de rivier zweeg in zijn bedding
de rest van de dag hield ik nauwlettend
elke beweging van mijn handen bij

Wibo: “Pieter en ik schrijven elke maand een gedicht voor de Deventer Post. Tijdens een wandeling langs de IJssel moest ik denken aan spiegelingen in het water, vandaar.”


hokjes

vandaag paste ik in een hokje
deed de gordijnen dicht
en wachtte met alle anderen in hokjes
op de terugkeer van het licht

overdag leek de wereld normaal
mensen op straat een melkachtige lucht
tot het schemerde en iedereen
zich terug haastte

eenpersoons- groeps- en drieploegenhokjes
en buiten de reizigers de laatste rokers
in jassen gedoken snellend over de Brink
alsof de donkere dagen ze achtervolgden

op weg naar hokjes om te schuilen
naar binnen toe te leven
met onze kleine kostbare zonnen
achter luxaflex en overgordijn

donkere dagen - Foto Pieter Leeflang

Wibo: “Fotograaf Pieter Leeflang en ik proberen Deventer in beeld en woord te vangen voor de Deventer Post. Soms wandel ik ’s avonds over straat en lijkt iedereen, zeker in de winter, opgeborgen in zijn of haar eigen hokje.”


nachtdienst

nacht hangt als zware overgordijnen voor de dag
we wachten kwetsbaar in het donker
met onze dromen en gedachten
op onze levens om verder te gaan
de dag om ons te verlossen

het zijn uren dat kleine geluiden ver dragen
iemand loopt een ronde wacht
klikt geruststellend hakken door de gang
ergens bereidt iemand de dag al voor maakt zich op
de nacht in vaardige handen over te dragen

als we wakker worden blijkt
het is weer gelukt de dag
en wie hem bracht
vertrokken nu
naar huis naar dromenland


Wibo: “Nachtburgemeester Karlijn Ribbers wilde mensen die in de nachtdienst werken graag in het maantje zetten, en vroeg mij om een ode te schrijven aan de ziekenhuismedewerkers van het Deventer Ziekenhuis. Tijdens de nachtdienst maakten we een ronde langs de afdelingen om met alle harde werkers in gesprek te gaan en ze deze ode aan te bieden.”


Schaamklaas

Schaamklaas

er loopt een man
door het donker
die het moeilijk heeft

er wordt voor hem gesproken
uit zijn naam worden
kinderen gekwetst

misschien moest hij dit jaar
maar eens verstek laten gaan
dat ze met zijn allen aan de kade staan

er niemand danst of springt aan dek
er ligt slechts een juten zak
voor de mensen en hun meningen klaar

maar de kinderen dan
waar het uiteindelijk om gaat
hij zucht en draagt het nog een jaar

Wibo: “Ik denk dat de Sint te gewetensvol is om het af te laten weten. Maar ik zou het de goedheiligman niet kwalijk nemen als hij een sabbatical nam tot wij er met zijn allen uit zijn hoe we dit weer een feest voor iedereen maken.”


groene mannen

groene mannen ontspruiten aan de muren
kijken zonder knipperen over de straten uit
bescherming tegen een ons tot op heden
bespaard gebleven kwaad

zouden ze klimaathoeders zijn
redders van mensen tegen zichzelf
als ze konden haalden ze bakstenen schouders op
het is kennelijk nog niet te laat

het gevaar dwaalt niet of elders
en de straat is geen strijdtoneel
alleen blaften vanochtend twee honden
bloeddorstig naar elkaar

groene mannen slapen met ogen open
slijten vormloos met de jaren
misschien zullen ze nooit
nodig zijn

Groene man - foto door Pieter Laaflang


Wibo: “Fotograaf Pieter Leeflang en ik proberen Deventer in beeld en woord te vangen voor de Deventer Post. Er zijn veel groene mannen in Deventer, en ik vind ze altijd een mooi gezicht. Eigenlijk zouden ze overal in Deventer – ook in de Vijfhoek – moeten hangen, dus kunstenaars, ik nodig jullie bij deze van harte uit.”


zeventien dromen

iemand droomt zeventien dromen
zestien van doelen om de mens te verheffen
de zeventiende dat iedereen zich daarachter schaart

het gekke aan dromen is
dat de meest buitenissige
– vliegen, de maan bezoeken,
praten met iemand op 10.000 kilometer afstand –
sneller werkelijkheid werden dan simpelweg
mannen en vrouwen gelijk behandelen
het teveel aan alles eerlijk delen

nog gekker:
meerdere mensen kunnen dezelfde droom delen
langzaam ontwaken in hetzelfde bewustzijn
hem waar te moeten maken

het gekst:
anderen wakker maken voor dezelfde droom
soms zijn er al kleine aanwijzingen
dat ze waar worden

 


Wibo: ik schreef dit voor het tweejaarlijkse evenement Deventer Wereldstad, dat als thema de 17 sustainability goals van Unesco meegekregen had.


bevroren beesten

vandaag rust ik op een beeld van paarden
die als jonge veulens rollen
hun spel gevat in onbeweeglijk brons

alsof ze in hun vreugde onderbroken werden
door een basilisk wachten ze
op een goede afloop van hun verhaal

een held die Bathmen ontzet met spiegels
het fabeldier onschadelijk maakt
de paarden hun vrijheid schenkt

het zal niet voor vandaag zijn vrees ik
ga mijns weegs terwijl
de bevroren dieren wachten

in hun slaap bewegen


Wibo: “Ik las op internet dat deze paarden de bevolking van Bathmen symboliseren, die van hard werken kwamen tot vertier en cultuur. Zitten ze daar in vast, vroeg ik me af? Dat is natuurlijk altijd de makke met stilstaande beelden, ze vangen alles.”


vandaag begin ik

ik groeide op met het verdwijnen en verschijnen van grenzen
zag volkeren vluchten en andere rijk worden
terwijl spiegelpaleizen gebouwd worden in het zand
vliegen we onbemand over resten van hutten
stromen mensen als water tegen muren
waar geen vijand voor bestaat

we maken onze wereld klein en
pakken alles alleen nog met sanitaire doekjes vast
hier een doekje voor je gevoel
een sanitair doekje om het nieuws
het onthoofde westen dat zich als een
nachtmerrieruiter over beeldschermen verspreidt

hier leven we tussen de terreurmeldingen
getraumatiseerde vluchtelingen
gaan hardnekkig naar de huidhoudbeurs
en ’s avonds temptation island op tv
niemand snapt nog echt hoe het zit
al zijn er genoeg mensen die een mening hebben

dit is de wereld die mijn kind erft
de wereld waar ik verantwoordelijk voor ben
een heel klein stukje van de maalstroom
die alles met zich mee zuigt de afgrond in
maar als ik me vandaag omdraai je aankijk
en jij de ander enzovoort

dan zetten we langzaam
de maalstroom stil

 


Gedicht ter gelegenheid van het Gemeene Festival; hiermee brengt het Geert Grootehuis het gedachtegoed van Geert Groote naar de moderne tijd. Het thema in 2018: is het wij, zij of de ander.


werelden

kom binnen zegt dit huis van licht
van rekken vol weten en ruimte om te delen
hier leren we je vissen in de taal
en dat het maken al in je handen wachtte
om door jou ontdekt te worden

we gaan op onderzoek uit
duiken de eeuwen voor ons op
zoals de tijd hier neersloeg in steen
lieten eerdere zoekers in de marges
hun aanwijzingen voor ons achter

hierheen naar een toekomst
waarin we nieuwe werelden ontdekken
tot we ons realiseren
dat dit de plek is waar
ze samenkomen allemaal

 


Gedicht bij de opening van de nieuwe bibliotheek aan de Stromarkt.